Riskli yapılar 4 aşamada yenileniyor Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından birçok kişi ev ve iş yerlerinin depreme dayanıklılığını öğrenmek için harekete geçti. Depreme karşı dayanıklılığı ve içinde yaşayanların can güvenliğinin olmadığı riskli yapıların tespitine yönelik işlemler 4 aşamada yapılıyor. İşte o aşamalar; Riskli yapıların yıkılarak yenisinin yapılmasıyla ilgili dönüşüm süreci ise yapı sahiplerinin 'tespit başvurusu' ile başlıyor, 'risk tespiti', 'riskli yapıların yıktırılması'yla devam ediyor ve 'yıkım sonrası uygulama'yla sonlanıyor.
• İlk adım tespit başvurusu
Muhtemel afet anında yıkılma ve ağır hasar görme ihtimali bulunan, içinde yaşayanların can güvenliği için risk taşıyan binaların tespiti için ilk adımı yapı sahibinin atması gerekiyor. 'Riskli yapı tespiti'nin, Bakanlığın 'https://altyapi.csb.gov.tr/riskli-yapi-tespiti-ile-ilgili-kuruluslar' linkinde yer alan lisanslandırılmış kurum ve kuruluşlara yaptırılması gerekiyor. Buna ilişkin başvuruysa, yapı sahiplerinden veya kanuni temsilcilerinden biri tarafından https://kentseldonusum.csb.gov.tr internet adresi üzerinden e-Devlet şifresi ile yapılabiliyor.
• İkinci aşama risk tespiti
Lisanslandırılan kurum ve kuruluşlarca başvuru sonrası incelemelerle hazırlanan riskli yapı tespit raporu, İstanbul, Ankara ve İzmir'de ilçe belediyelerine, diğer illerde ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüklerine bildiriliyor. Teknik heyetin riskli yapı hakkındaki kararıyla tespit işlemi kesinleşiyor.
• Üçüncü aşama riskli yapıların yıktırılması
Kesinleşen 'riskli yapı' kararı sonrası, yıkım için yapı sahiplerine 60 günden az olmamak üzere süre veriliyor. Bu süre içinde yapının yıktırılıp yıktırılmadığı, idare tarafından kontrol ediliyor. Yıktırılmamışsa, yapının idari makamlarca yıktırılacağı belirtilerek en fazla 30 gün ek süre tanınıyor. Yıktırılmayan yapılar da Bakanlık ya da il müdürlükleri tarafından yıkılıyor veya yıktırılıyor. Yapı sahipleri, bu işlemin masraflarından hisseleri oranında sorumlu oluyor.
• Son aşama yıkım sonrası uygulama
Riskli yapıların yıkımı sonrası yeni bina yaptırılması ve parsellerle ilgili tekrar değerlendirme yapılıyor. Riskli yapısı yıkılanlara, yeni yapılacak konutlar için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından faiz desteği ve kira yardımı, devletin ilgili kurumları ve belediyeler tarafından da vergi ve harç muafiyeti gibi kolaylıklar tanınıyor.
