Disleksi Nedir?
Aynı zamanda öğrenme güçlüğü olarak bilinen disleksi, bir bireyin normal zeka düzeyinde olmasına rağmen dil, okuma, ve yazma becerilerinde sorunlar yaşamasına neden olan bir özel öğrenme bozukluğudur.
Disleksi Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Disleksinin en erken belirtileri, çocukluk çağında gelişir. Özellikle çocukların ses çıkarmayı öğrendikleri 1-2 yaşlarında ortaya çıkar. Bununla birlikte, konuşma gecikmesi olan her insana disleksik denilemez. Geçmişinde okuma güçlüğü öyküsü veya disleksisi olan ailelerin çocukları da yakından izlenmelidir.
Disleksinin Sebepleri Nelerdir?
Disleksi, öğrenme zorluğu dahil olmak üzere çeşitli sorunlara yol açabilir. Okuma, diğer okul derslerinin çoğu için temel bir beceri olduğundan, disleksi olan bir çocuk çoğu derste dezavantajlıdır ve akranlarına ayak uydurmakta zorlanabilir.
Disleksi tedavi edilmediği takdirde, çocuklarda küçük yaştan itibaren özgüven sorunlarına, davranış sorunlarına, kaygıya, saldırganlığa, arkadaşlardan, ebeveynlerden ve öğretmenlerden kaçınmaya yol açabilir.Okuma ve yetersizlik bir çocuğun büyüdükçe kendi potansiyeline ulaşmasını engelleyebilir. Bu nedenle yetişkinlerde disleksinin uzun vadeli eğitimsel, sosyal ve ekonomik sonuçları olabilir.
Disleksi olan çocuklar aynı zamanda dikkat eksikliği / hiperaktivite bozukluğu, yani kısaca DEHB riski altındadır. Bunun tersi de geçerlidir. DEHB, hiperaktivite ve dürtüsel davranışlar nedeniyle disleksiyi tedavi etmeyi zorlaştırabilir.
Disleksi Belirtileri Nelerdir?
Geç konuşma,
Yeni kelimeleri öğrenmede yavaşlık,
Kelimeleri söylerken ses sırasını karıştırma ya da birbirleri ile benzer kelimeler arasında ayırt etmede zorluk çekme,
Harfler, renkler ve sayıların isimlerini hatırlamada zorluk çekme,
Tekerleme söylemede ya da kafiyeleri öğrenmede zorluk çekme bulunur.
Okul çağı gelmiş bir çocukta disleksi belirtileri ve semptomları daha belirgin hale gelebilir. Bunlar arasında:
Yaşına göre beklenen seviyenin altında okuyabilme,
Duyduklarını anlama ve kavramada sorunlar yaşama,
Doğru kelimeyi bulma veya sorulara cevap oluşturmada zorluk çekme,
Çeşitli nesnelerin sıralamasını hatırlamada zorluk çekme,
Harfler veya kelimeler arasındaki benzerliklerle farklılıkları görmede / işitmede zorluk çekme
Yabancı bir kelimeyi telaffuz ederken güçlük yaşama,
Heceleme ve imlada zorluk yaşama,
Okuma ödevlerini normalden uzun sürede tamamlama,
Okuma içeren faaliyetlerden kaçınma bulunur.
Gençler ve yetişkinlerde disleksi emareleri, çocuklukta görülen belirtiler ile benzerdir. Gençler ve yetişkinlerde görülen bazı yaygın disleksi belirtileri ve semptomları arasında:
Okuma ya da yüksek sesle okuma sırasında güçlük çekme,
Yavaş ve zorla okuma/yazma
Hecelemede zorluk,
Okuma içeren faaliyetlerden kaçınma,
İsimleri veya kelimeleri telaffuz edememe veya hatırlama zorlukları,
İçindeki kelimelerden kolaylıkla anlaşılamayacak şaka ya da ifadeleri anlama zorlukları,
Okumayı veya yazmayı içeren faaliyetleriçin beklenmedik sürelere ihtiyaç duyma,
Hikaye özetlemede zorluk,
Yabancı bir dili öğrenmede zorluk,
Ezberlemede zorluk,
Matematik problemlerini çözmede zorluk bulunur.
Disleksi Tedavisi
Disleksi bir hastalık değildir, altta yatan herhangi psikiyatrik rahatsızlık yoksa özel eğitim ile düzelebilir ve bütün öğrenme güçlüklerinin tedavisi eğitimdir.
Özel eğitim okulda verilenden farklıdır çocuk normal bir okulda eğitime devam ederken yanı sıra bireysel ya da grup halinde özel bir eğitime alınır. Eğitim bu alanda uzmanlaşmış kişiler tarafından verilmelidir.
Öğrenme güçlüğünü ortadan kaldıracak ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Ancak eşlik eden psikiyatrik bir hastalık (kaygı bozukluğu, depresyon vs.) varsa onların tedavisi önemlidir. Dikkat eksikliği eşlik eden bireylerde dikkati artıracak ilaçlar kullanılabilir.
